Afgelopen tijd lieten verschillende grote Amerikaanse bedrijven weten dat ze hun personeel verplichten om zich te vaccineren. Zo kondigden bijvoorbeeld Facebook en Google al aan dat werknemers verplicht zijn om zich te vaccineren als ze op kantoor willen werken. Ook streamingbedrijf Netflix heeft aangekondigd vaccinaties te eisen van acteurs en ander personeel die op de set werken van producties in de VS.
Nu deze grote Amerikaanse bedrijven de vaccinatieplicht opstellen heerst de vraag ook onder veel Nederlandse werkgevers. Welke eisen kunnen werkgevers hieraan opleggen?
1. Kun je werknemers een vaccinatieplicht opleggen?
In Nederland kunnen werkgevers hun werknemers niet verplichten om zich te vaccineren. Dit is in strijd met het recht op bescherming van de lichamelijke integriteit van de werknemer. Het is wel mogelijk om een werknemer te vragen zich te laten vaccineren, maar een werknemer moet dit kunnen weigeren.
Ieder mens mag zelf kiezen of die een coronavaccinatie neemt. Dit staat in de volgende wetten:
- Artikel 11 van de Nederlandse grondwet waarin het recht op onaantastbaarheid van het lichaam staat.
- Artikel 8 van het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens. Daarin staat dat ieder mens het recht heeft om zelf te beschikken over zijn lichamelijke integriteit.
Ook hoeft een werknemer geen antwoord te geven op de vraag of hij/zij zich laat vaccineren. Een bedrijfsarts mag wel vragen of uw werknemer is gevaccineerd, als daar een goede reden voor is. Bijvoorbeeld omdat een werknemer met kwetsbare mensen werkt. Een werknemer mag daarna zelf bepalen of hij deze vraag beantwoordt. De bedrijfsarts mag dit weer niet met u delen als werkgever. De bedrijfsarts mag wel een algemeen beeld van het aantal gevaccineerde werknemers met u delen.
2. Mag een werknemer thuisblijven als hij/zij zich niet wil vaccineren?
Als vaccineren niet noodzakelijk is voor de uitoefening van de functie, kan een werkgever ‘het erbij te laten’. Maar het is niet zo dat een werknemer kan afdwingen om thuis te werken omdat hij niet gevaccineerd wil worden. De keuze om niet te vaccineren komt voor het risico van de werknemer. Het is zeer onwaarschijnlijk dat een rechter thuiswerken als een passende beschermingsmaatregel zal accepteren. Het is dus waarschijnlijk mogelijk om een werknemer te vragen om naar de werkplek te komen.
3. Wat kun je doen als werknemers niet met een niet-gevaccineerde collega willen samenwerken?
Met het vaccinatieplichtdebat komen sommige werknemers recht tegenover elkaar te staan. Want gevaccineerde werknemers willen misschien niet meer samenwerken met niet-gevaccineerde werknemers. Werkgevers kunnen naast beschermingsmaatregelen niet verwachten dat een niet-gevaccineerde werknemer zich laat vaccineren. Ook is het niet mogelijk om vast te leggen wie gevaccineerd is. Als werknemers weigeren om te werken met een collega van wie ze vermoeden dat deze niet gevaccineerd is, kan een werkgever het beste in gesprek gaan om te kijken hoe iedereen er met een goed gevoel uit kan komen.
Bronnen: XpertHR, NOS en RIjksoverheid.
